Balon balığı konusunda uluslararası araştırmaları bulunan Dr. Ali Rıza Köşker, 2003 yılında Süveyş Kanalı vasıtasıyla Kızıldeniz’den Akdeniz’e giriş yapan 4 balon balığı türünün kısa sürede Ege ve Akdeniz’de yayıldığını hatırlattı. Balıkçı ağlarının yanı sıra metali bile parçalamasıyla belli bu balıklarda yer alan tetrodotoksinin siyanürden 1200, morfinden 3 bin kat dinç olduğunu kaydeden Dr. Köşker, toksinin ısıdan etkilenmemesi nedeniyle balığı pişirme durumunda dahi değil olmadığını kaydetti. Tetrodotoksinden kanser, ağrı kesici ve değişik hastalıklara karşı ilaç üretmek için bazı ülkelerinin bilimsel araştırmalar yaptığını oysa henüz bir ilacın üretilemediğini kaydeden Dr. Ali Rıza Köşker, ilaçların üretilmesi halinde doğacak ihracat fırsatına karşın ise şöyle konuştu:
“Bu balıkların hesaplı bir değer olarak ortaya konması için araştırmaların daha çoğunlukla yapılması gerekiyor. Balon balıklarının stok durumuyla ilgili Tarım ve Orman Bakanlığı göre araştırma projesi yürütülüyor. İhracat için bu toksinin dünyada çağdaş tıpta hap kullanımının yaygınlaşması gerekiyor. Şu an sadece bilimsel araştırmalarda hammadde olarak kullanılıyor.”
“2 TÜRÜN KARA ÇIKARTILMASI MUTLAKA YASAKLANMALI”
SAĞLIK PERSONELİ EĞİTİLMELİ
Türkiye sularında avlanan Lagocephalus sceleratus ile Lagocephalus spadiceus türlerini karaya çıkarmasının yasak olduğunu oysa cüce balon balığı ve Süveyş balon balığı hakkında bir yasağın bulunmadığını vurgulayan Dr. Köşker, muhtemel ölümlerle sonuçlanacak zehirlenme vakalarına karşısında bu türlerin mutlaka yasaklanması gerektiğini savunarak şunları dile getirdi:
“Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu türlerin hepsinin karaya çıkartılması yasak fakat bizde yasaklanmış durumda yok. Şimdi tedbir alınması gerekiyor. Bir önlem olarak da Sağlık Bakanlığı’nın kıyılarımızda balon balığının yaygın bulunduğu Hatay’dan Çanakkale’ye dek olan bölgede tahsis yapan sağlık durumu personelini bu konuda eğitmesi gerekiyor. Akdeniz’de balon balığının yanı sıra aslan balıkları da şipşak yayılmaya başladı. Toplum sağlığı açısından, olası zehirlenmeler bakımından bu fazla manâlı. En kuvvetli deniz toksini olan bu toksin öbür deniz canlılarında da bulunuyor. Bir Takım ahtapotlarda, kabuklu türlerinde, Amerika bölgelerinde kurbağa ve semenderde bulunuyor. Zehrin en kayda değer özelliği ise panzehirinin olmamasıdır. Bu sorun yalnızca Türkiye’nin değil, Akdeniz’e kıyısı olan Avrupa ülkelerinin de problemidir.”
Kaynak: DHA
