Şu ana kadar belli olan sonuçlara göre Demokrat aday Joe Biden Pennsylvania, Georgia, Arizona ve Nevada’da önde görünüyor. Bunlardan sadece Pensylvania’yı aldığı kesinleşse bile başkanı belirleyecek seçici kurulda yeterli delege sayısına ulaşmış olacak.
Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump ise sayımın hala devam ettiği kritik eyaletlerden sadece Kuzey Carolina’da önde ve kazanabilmesi için kat etmesi gereken mesafe giderek büyüyor.
ABD’de bu yıl postayla ya da şahsen, seçim günü ya da öncesinde 160 milyondan fazla oy kullanıldı. Postayla kullanılan ve sayılması daha uzun süren oyların sayısının rekor düzeylere ulaşması sayımın uzamasına yol açıyor.
Başkan Donald Trump, seçim gecesi birçok eyalette sayım işlemi devam ederken, henüz önde gittiğine dair somut sonuçlar ortada olmamasına rağmen zaferini ilan edip rakibini de seçimlerde usulsüzlük yapmakla suçladı.
Donald Trump kanıt göstermediği bu temelsiz iddiaları perşembe gecesi de tekrarladı. Trump’ın attığı bir dizi mesaj, Twitter tarafından yanlış yönlendirici ve tartışmalı olarak etiketlendi.
Trump’ın oyların çalındığı yönündeki iddialarını destekleyecek bir kanıt bulunmuyor. Kurallara uygun şekilde kullanılmış oyların sayım işlemine devam ediliyor.
SEÇİMİN YÖNÜNÜ BELİRLEYEN EYALETLER
Joe Biden’in geçen seçimlerde Trump’ın kazandığı, yoğun nüfuslu sanayi eyaletleri Michigan ve Wisconsin’de sonradan sayılan posta oylarıyla saat saat arayı kapatıp öne geçmesi birçok şeyi değiştirdi ve Demokrat adayın zafer şansını artırdı.
Demokrat adayın bu şansı bu sabah sayımın sürdüğü çekişmeli eyaletlerden önce Georgia sonra Pennsylvania’da öne geçmesiyle daha da arttı. Başkan seçilebilmek için bir adayın, eyaletlerden, nüfuslarına oranla belirlenen delegelerin oluşturduğu seçici kurulda 270 delegenin desteğine sahip olması gerekiyor.
Şu ana kadar sayımın tamamlandığı ya da sonucun kesin belli olduğu düşünülen eyaletlerden gelen resmi olmayan sonuçlara göre Demokrat aday Joe Biden’in aldığı kesinleşmiş görünen delege sayısı 253. Buna karşılık Trump’ın garantilediği delege sayısı 214. Farklı medya kuruluşları, sonucu bir aday lehine yazmak için farklı kriterler kullanıyor. BBC’nin tahmini bunlar içerisinde temkinli bir tahmin.
Fox televizyonu Biden’ın 264’ü garantilediğini Trump’ın 214’te kaldığını düşünüyor. Bu durumda hangi tahmine bakılırsa bakılsın kesin olan şey, Biden’ın başkanlık yarışını kazanmaya daha yakın olduğu. Halen sayımın devam ettiği 5 eyaletten Kuzey Carolina’yı Trump’ın alması ihtimali aradaki fark ve sayılmamış oylara bakıldığında mümkün.
Biden 11 delegeli Arizona ve 6 delegeli Nevada’da hala önde. Ama aradaki fark henüz sayılmayan oylarla kapanabilecek oranlarda. Buna karşılık Trump’ın cuma sabahına kadar önde göründüğü 20 delegeli Pennsylvania’da ve 16 delegeli Georgia’da Biden küçük farklarla öne geçti.
BİDEN’A VE TRUMP’A KAZANDIRACAK SENARYOLAR
Biden başkanlığa artık epey yakın ve bunu bir kaç yoldan gerçekleştirebilir.
Zaten günlerdir önde göründüğü Arizona, Nevada ve Georgia’dan herhangi ikisinde yarışı önde bitirirse başkan olmak için ihtiyacı olan 270 delege sayısını bulacak. Ama Biden sadece bu sabah öne geçtiği Pennsylvania’yı alsa bile 20 delege ile sihirli sayı 270’i geçmiş oluyor.
Oysa Trump daha geriden geldiği için Pennsylvania ya da Georgia gibi çok delegeli eyaletlerden birini kaybederse bütün şansını kaybediyor, çünkü kalan eyaletlerin tümünü alsa bile delege sayısı yeterli olmuyor.
Ama Trump tekrar öne geçip Pennsylvania’yı alsa bile sadece 234’e ulaşıyor. 270’i tutturabilmek için buna ek olarak geride olduğu Georgia (16), önde olduğu Kuzey Carolina (15) ile Biden’in önde göründüğü Nevada (6) ya da Arizona’dan (11) birini de alması gerek ki bu hiç kolay görünmüyor.
Özetle Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’ı Beyaz Saray’a taşıyacak formül çok daha zorlu görünüyor ve sonuçlardan hoşnut olmayan Trump da bu işi mahkemelere götürme çabasını Perşembe günü başlattı. Georgia eyaletinde oyların yeniden sayılacağı açıklandı.
KABUS SENARYOSU
Seçim nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın seçim öncesinde konuşulmaya başlanan kabus senaryosu gerçekleşiyor gibi görünüyor: Biden’in seçilme şansının artmasıyla Trump’ın seçim öncesinde zeminini hazırladığı usulsüzlük iddialarını gündeme getirerek süreci uzatması.
Bu da son iki gün içinde bile görüldüğü gibi, aynı zamanda toplum içinde gerilimi tırmandırabilecek ve huzursuzluk yaratabilecek bir durum.
Trump’ın önde olduğu ama posta oylarıyla Biden’ın arayı hızla kapattığı eyaletlerde, kimi tanıklara göre bazıları silahlı olduğu söylenen Trump destekçileri oy sayımının durdurulması talebiyle sayım merkezleri çevresinde gürültülü eylemler sürdürüyor.
Trump kampanyası aynı zamanda Michigan, Wisconsin, Nevada ve Georgia’da sayım işlemine çeşitli gerekçelerle itirazda bulunarak başvurularda bulundu.
Kesin sonuçların netleşmesinin zaman alması beklenirken, seçim gecesi ABD’nin ne kadar kutuplaşmış bir ülkeye dönüştüğünü de gösterdi.
