Yakın Doğu Üniversitesi araştırmacıları, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2’nin KKTC’de var olan viral soylarını araştırmak için yürüttüğü projenin ilk bölümünü tamamladı. Üniversitenin açıkladığı SARS-CoV-2 Genom Analiz Raporu sonuçlarına göre, KKTC’de SARS-CoV-2’nin en az sekiz farklı varyantı tespit edildi. Projede Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Prof. Dr. Murat Sayan, Prof. Bas Oude Munnick, Prof. Dr. H. Kaya Süer, Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören, Doç. Dr. Buket Baddal, Doç. Dr. Pınar Tulay, Dr. Reina Sikkema ve Arş. Gör. Gülten Tuncel Dereboylu araştırmacı olarak yer aldı.
Aralık ayına kadar 5 farklı varyant tespit edildi
Proje kapsamında, 5 Eylül 2020 – 5 Ocak 2021 tarihleri arasında Yakın Doğu Üniversitesi COVID-19 PCR Tanı Laboratuvarında tanı konulan 16 vakadan alınan örneklerle yapılan genom dizi analizi sonucunda, Kuzey Kıbrıs’ta en az sekiz farklı SARS-CoV-2 varyantının bulunduğu ve farklı ülkelerden köken alan bu varyantların yapısal çeşitlilik gösterdiği belirlendi. Eylül-Aralık döneminde KKTC’de saptanan B.1.1.209 (Hollanda), B.1.1 (ABD), B.1.1.82 (Galler), B.1.1.162 (Avustralya) ve B.1 (İtalya) varyantlarının ülke içerisinde yerel bulaşa sebep olmadığı açıklandı. Aralık ortasından itibaren ise Birleşik Krallık kökenli üç farklı varyantın (B.1.1.29, B.1.258 ve B.1.1.7) yayılmaya başladığı ve yerel bulaşta etkin oldukları belirlendi.
B.1.1.29 kaynaklı yerel bulaş ilk kez aralık ortasında görülmeye başlandı
KKTC’de artan COVID-19 vakalarından dolayı 6 Aralık 2020 tarihinden itibaren ülkeye deniz ve hava yolu ile girişlerde karantina uygulandığı ancak Güney Kıbrıs’tan karantinasız geçişlere izin verildiği dönemde, Birleşik Krallık kökenli B.1.1.29 varyantının, SARS-CoV-2’nin yerel bulaşa neden olan ilk alt türü ortaya çıktığı saptandı. Hazırlanan raporda, Aralık ayı sonuna doğru B.1.1.29 varyantının baskınlığını kaybettiği ve Güney Kıbrıs’ta saptanan vakaların yüzde 90’ında bulunan B.1.258 (Birleşik Krallık) alt türünün Kıbrıs’ta yerel bulaş varyantı olarak baskın hale geldiği belirlendi. B.1.258 varyantının diğer soylardan farkı, N439K mutasyonuna sahip olması. Bu mutasyon, SARS-CoV-2’nin bulaşıcılığını artırırken diğer yandan nötralize edici monoklonal antikor tedavisine karşı daha dirençli olarak biliniyor. Bir başka özelliği ise hastalığı atlatan kişilerin, yeniden enfekte olma risklerinin daha yüksek olması.
Genom Analizi, üniversitenin daha önce yaptığı mutasyonlu virüs açıklamasını doğruladı
Yakın Doğu Üniversitesi’nin açıkladığı SARS-CoV-2 genom projesinin sonuçları, Yakın Doğu Üniversitesi COVID-19 PCR Tanı Laboratuvarı tarafından 5 Şubat 2021 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayan SARS-CoV-2 varyant tiplendirilmesi çalışmalarını da doğruladı. Bu bağlamda, COVID-19 PCR Laboratuvarında halihazırda yapılan tiplendirme çalışmalarında B.1.1.7 varyantı, 1 Ocak 2021’den itibaren ilk ayda vakaların yüzde 45’inde, Şubat ayında vakaların yüzde 62’sinde, Mart ayının ilk üç haftasında ise vakaların yüzde 65.2’sinde saptandı. 17-23 Mart tarihleri arasında COVID-19 tanısı konulan 32 vakanın tümünde (yüzde 100) B.1.1.7 varyantı tespit edildi.
“Seyri SARS-CoV-2’nin mutasyonlu varyantları belirleyecek”
Ülkede hangi SARS-CoV-2 varyantlarının yayıldığının saptanmasının COVID-19’la mücadelede hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Pandeminin seyrini SARS-CoV-2’nin mutasyonlu varyantları belirleyecek” ifadesini kullandı. Üniversite araştırmacılarının KKTC’de tespit edilen SARS-CoV-2’nin genom haritasını çıkardığını söyleyen Prof. Dr. Şanlıdağ, yaptıkları araştırmanın sonuçlarının COVID-19’la mücadelede yol gösterici olacağını ifade etti.
