| Oksimoron TV’de yayınlanan Siyasi Hafıza “Kırmızı Sorular” programını sunan Siyasi Hafıza Platformu Başkanı Kazım Bilgen geçmişten bugüne sanatçı ve siyaset ilişkisini anlattı. Bilgen şunları söyledi:
Devlet sanatçısını korumak istedi ama
“1971’den bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tavsiyesi, Cumhurbaşkanlığı’nın onayı ile Türkiye’yi dışarıda temsil eden kişilere devlet sanatçılığı unvanı veriliyordu. Bu unvan ile maaşa bağlanan sanatçılar, 65 yaşında emekli olma hakkı kazanıyordu. Sanatçılara yurtdışı seyahatlerinde birtakım ayrıcalıklar sağlanıyordu. Ayrıca devlet sanatçıları VIP salonlarını kullanabiliyor; devlet törenlerinde de protokolde ağırlanıyordu.
Devlet sanatçılığı kavramı tartışılmaya başlandı
1991 yılında oldukça fazla sanatçıya bu unvan verildikten sonra 1998 yılında Kültür Bakanlığı ilk olarak Tekin Akmansoy, Mehveş Emeç, Rengim Gökmen ve Şefika Kutluer’e devlet sanatçısı unvanını verdi. Ancak daha sonra, bu isimlere 85 kişi daha ilave edildi.
Şimdi de saray sanatçıları türedi
Devlet sanatçılığı diye bir kavram vardı, şimdi de saray sanatçıları türedi. İkisi de talimat usulü ile çalışan yani sanatın ruhuna aykırı kavramlar. Saray etkisi bittiğinde bu tarz sanatçıların emek vererek ve üreterek çalışmaktan başka şansları olmayacak.
Öv sarayı gir AK listeye
Siyasi tarihimizde sanatın da sanatçının da yeri var ve olmalı. Ancak devletin sanatçısı olur mu? Şimdi de sarayın sanatçıları var. Onlar kimler? Tiyatrolar açılamıyor, konserler olamıyor ama saraya yaklaştığında sorun çözülüyor. Övgü dolu röportajlar verdiğinde ak listeye giriyorsun. Halkın sanatçısı olmak bu kadar zor mu?”
Devlet sanatçıları: Prof. A. Adnan Saygun (Kompozitör), Necil Kazım Akses (Kompozitör), Ulvi Cemal Erkin (Kompozitör), Mithat Fenmen (Kompozitör), Prof. İlhan Usmanbaş (Kompozitör), Gülay Uğurata (Piyona Sanatçısı), İdil Biret (Piyano Sanatçısı), Suna Kan (Keman Sanatçısı), Ayla Erduran (Keman Sanatçısı), Ayşegül Sarıca (Piyano Sanatçısı), Verda Erman (Piyano Sanatçısı) Ayla Algan (Tiyatro Sanatçısı ve Sinema Oyuncusu, Şarkıcı) Prof. Nevid Kodallı (Kompozitör), Cemal Reşit Rey (Kompozitör), Prof. Hikmet Şimşek (Orkestra Şefi), Prof. Gürer Aykal (Orkestra Şefi), İsmail Aşan (Keman Sanatçısı), Tunç Ünver (Keman Sanatçısı), Prof. Cüneyt Gökçer (Tiyatro Sanatçısı), Yıldız Kenter (Tiyatro Sanatçısı), Meriç Sümen (Balerin), Suna Korad (Opera Sanatçısı), Prof. Dr. Nevzat Atlığ (Koro Şefi), Ayhan Baran (Opera Sanatçısı), Vasfi Rıza Zobu (Tiyatro Sanatçısı), Bedia Muvahhit (Tiyatro Sanatçısı), Prof. Mükerrem Berk (Flüt Sanatçısı), Gülsin Onay (Piyano Sanatçısı), Ayten Gökçer (Tiyatro Sanatçısı), Aydın Gün (Opera Sanatçısı), Leyla Gencer (Opera Sanatçısı), Necdet Yaşar (Klasik Türk müziği), İsmail Baha Sürelsan (Klasik Türk müziği), Alaattin Yavaşça (Klasik Türk müziği), Zeki Müren (Klasik Türk müziği), Teoman Önaldı (Klasik Türk müziği), Yesari Asım Arsoy (Klasik Türk müziği), Sâdi Yâver Ataman (Türk Halk Müziği), Nida Tüfekçi (Türk Halk Müziği), Mustafa Geceyatmaz (Türk Halk Müziği), Mustafa Turan (Halk Dansları), Barış Manço (Pop Müzik), Hüseyin Sermet (Piyano Sanatçısı), Güher Pekinel (Piyano Sanatçısı), Süher Pekinel (Piyano Sanatçısı), Okan Demiriş (Opera Sanatçısı), Mete Uğur (Opera Sanatçısı), Macide Tanır (Tiyatro Sanatçısı), Prof. Bozkurt Kuruç (Tiyatro Sanatçısı), Osman F.Seden (Yönetmen), Türkân Şoray (Sinema Oyuncusu), Hülya Koçyiğit (Sinema Oyuncusu), Orhan Şaik Gökyay (Şair), Tarık Buğra (Yazar), Attilâ İlhan (Yazar), Ali Avni Çelebi (Ressam), Prof. Sabri Berkel (Ressam), Prof. Dr. Turan Erol (Ressam), Prof. Devrim Erbil (Ressam), Hüseyin Anka Özkan (Heykeltıraş), Sadi Diren (Seramik Sanatçısı), Müzeyyen Senar (Klasik Türk müziği Sanatçısı), Mehveş Emeç (Piyano Sanatçısı), Şefika Kutluer (Flüt Sanatçısı), Tekin Akmansoy (Tiyatro Sanatçısı), Muazzez Abacı (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Metin Akpınar (Tiyatro Sanatçısı), İzzet Altınmeşe (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Selmi Andak (Besteci-Yazar), Avni Anıl (Besteci), Nezihe Araz (Yazar), Muzaffer Arıkan (Koro Şefi), Orhan Asena (Oyun Yazarı), Semih Balcıoğlu (Karikatürist), Recep Bilginer (Oyun yazarı, gazeteci), Ali Can (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Koral Çalgan (Orkestra Şefi-Viyolacı), İnci Çayırlı (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Merih Çimenciler (Bale Sanatçısı), Prof. Ali Doğan (Solist Sanatçısı- Dev. Kons. Müd.), Haldun Dormen (Tiyatro Sanatçısı ve Yönetmeni), Dr. Armağan Elçi (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Erol Erdinç (Orkestra Şefi), Özdemir Erdoğan (Türk Hafif Müzik Sanatçısı), Musa Eroğlu (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Muazzez Ersoy (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Semiha Berksoy (Opera Sanatçısı), Zeki Alasya (Tiyatro Sanatçısı), Mengü Ertel (Grafiker), Orhan Gencebay (Türk Müziği Sanatçısı), Nurşen Girginkoç (Tiyatro Sanatçısı), Rengim Gökmen (Orkestra Şefi), Ruşen Güneş (Solist Viyola Sanatçısı), Fahrettin Güven (Bale Sanatçısı), Nedret Güvenç (Tiyatro Sanatçısı), Fikret Hakan (Sinema Sanatçısı), Selahattin İçli (Besteci), Selim İleri (Yazar), Çolpan İlhan (Tiyatro ve Sinema Sanatçısı), Yekta Kara (Opera Yönetmeni), Cemil Karababa (Ressam), Müşfik Kenter (Tiyatro Sanatçısı), Kayıhan Keskinok (Ressam), Levent Kırca (Tiyatro Sanatçısı-Sonradan Ünvanının Geri Alındığını çıklamıştır), Atilla Manizade (Opera Sanatçısı), Yusuf Nalkesen (Besteci), Prof. Tankut Öktem (Heykeltıraş), Gazanfer Özcan (Tiyatro Sanatçısı), Ahmet Özhan (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Münir Özkul (Tiyatro ve Sinema Sanatçısı), Sezen Cumhur Önal (Müzik Sanatçısı), Kutlu Payaslı (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Ajda Pekkan (Türk Hafif Müzik Sanatçısı), Ali Poyrazoğlu (Tiyatro Sanatçısı), Ozan Sağdıç (Fotoğraf Sanatçısı), Mustafa Sağyaşar (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Samime Sanay (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Emel Sayın (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Timur Selçuk (Müzisyen-Besteci), Nedret Selçuker (Radyo Tv Sanat Programcısı), Nesrin Sipahi (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Ferit Sidal (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Kamil Sönmez (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Muammer Sun (Kompozitör), Gülriz Sururi (Tiyatro Sanatçısı), Dinçer Sümer (Tiyatro Sanatçısı-Yazar), Şener Şen (Tiyatro Ve Sinema Sanatçısı), Ziya Taşkent (Türk Sanat Müziği Sanatçısı-Besteci), Orhan Taylan (Ressam), Okay Temiz (Caz Müzik Sanatçısı), Zekai Tunca (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Neriman Altındağ Tüfekçi (Türk Halk Müziği Sanatçısı), Dilek Türker (Tiyatro Sanatçısı), Nejat Uygur (Tiyatro Sanatçısı), Necdet Varol (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Gönül Yazar (Türk Sanat Müziği Sanatçısı), Jale Yılmabaşar (Seramik Sanatçısı), Nilüfer Yumlu (Türk Hafif Müzik Sanatçısı), Metin Yurdanur (Heykeltıraş), Gülşen Tatu (Senfoni Orkestrası Sanatçısı).
Sarayın sanatçıları:
Yavuz Bingöl, Şafak Sezer, Ebru Gündeş, Zerrin Özer, Bülent Ersoy, Orhan Gencebay, Niran Ünsal, Hande Yener, İzzet Yıldızhan, Alişan, Serkan Çağrı, Muazzez Ersoy, Mustafa Ceceli, Ahmet Özhan, Berdan Mardini, Cengiz Kurtoğlu, İbrahim Tatlıses, Derya Tuna, Bülent Serttaş, Işın Karaca, Metin Şentürk, Soner Sarıkabadayı, Hülya Avşar, Uğur Işılak, Necati Şaşmaz, Nihat Doğan, Doğuş, Metin Arolat, Şahan Gökbakar, Hülya Koçyiğit, Demet Akalın, Mustafa Sandal, Kutsi, Ajda Pekkan, Kadir İnanır, Burak Kut, Metin Özülkü, Eda Özülkü, Hasan Kaçan, Hakan Peker, Ahmet Yenilmez, Yılmaz Erdoğan, Mustafa Erdoğan, Sezen Aksu, Serdar Ortaç, Atalay Demirci, Berksan, Sinan Özen, Mahsun Kırmızıgül, İskender Pala, Sinan Çetin, Mesut Uçakan, Tarkan Erdoğan, Murat Kekili.
Devlet sanatçılığını reddeden isimler:
Orhan Pamuk, Fikret Otyam, Arif Sağ, Turhan Selçuk, Müzeyyen Senar, Neşet Ertaş, Sezen Aksu, Selim İleri, Gazanfer Özcan, Müşfik Kenter, Nilüfer, Mehmet Güleryüz.
Görevinden alınan ve hapis cezasına çarptırılan sanatçılar:
Levent Üzümcü, Pınar Aydınlar
Konuşmanın tamamı: https://www.youtube.com/watch?v=e0R-O2H4d94 |
